1
Na lokalnim izborima u Severnoj Rajni-Vestfaliji (NRW) 14. septembra, socijaldemokrate (SPD) očekuju gubitke, dok bi desno-ekstremna Alternativa za Nemačku (AfD) mogla značajno da ojača, prema anketama. Pokrajina sa oko 18 miliona stanovnika predstavlja važan politički pokazatelj za saveznu vladu CDU/CSU i SPD, koja je stupila na dužnost u maju.
„Ovi izbori su, na neki način, lakmus-test za saveznu vladu“, kaže Oliver Lembke, politikolog sa Univerziteta u Bohumu.
PROČITAJTE JOŠ:
Severna Rajna-Vestfalija je najmnogoljudnija nemačka pokrajina, sa 13,7 miliona birača – državljana Nemačke i građana EU starijih od 16 godina koji su najmanje dve sedmice pre izbora prijavljeni u opštini.
Pokrajina je ekonomski i društveno raznolika: četvrtina stanovnika ima migrantsko poreklo, tu su veliki gradovi poput Kelna, Diseldorfa i Dortmunda, ali i ruralna područja. Industrija, usluge i poljoprivreda koegzistiraju, dok Rurska oblast prolazi kroz strukturne promene – prelazak s uglja i čelika na uslužni sektor.
NRW se tradicionalno smatra „srcem socijaldemokratije“, a i kancelar Fridrih Merc iz redova CDU potiče iz ove pokrajine, što dodatno povećava politički značaj izbora.
Na izborima se biraju gradska i opštinska veća, skupštine okruga, gradonačelnici i načelnici. Kandidati često osvajaju glasove ličnim angažmanom i rešavanjem lokalnih problema – škole, javni prevoz, infrastruktura – što ponekad vodi drugačijim rezultatima nego na saveznoj razini.
„Ulice, mostovi, javni prevoz, škole – to brzo izaziva nezadovoljstvo kod ljudi, naročito kada imaju osećaj da politika to ne rešava“, napominje Lembke. Zamenik kancelara Lars Klingbajl (SPD) apelovao je tokom kampanje: „Moramo da se bavimo brigama ljudi.“
Istovremeno, teme saveznog značaja, poput migracija i integracije, takođe utiču na glasanje.
Ankete pokazuju da će CDU verovatno ostati najjača stranka u gradovima i opštinama, zahvaljujući popularnosti pokrajinskog premijera Hendrika Vista, koji vlada sa Zelenima. SPD očekuje gubitke, naročito u gradovima sa socijalnim problemima u Rurskoj oblasti, dok AfD može značajno da napreduje – naročito u nekadašnjim uporištima SPD-a poput Gelzenkirhena i Duizburga.
Pre pet godina, AfD je osvojila oko 5% glasova u NRW-u; sada ankete predviđaju trostruko više. Iako to nije 30% kao na istoku Nemačke, AfD bi značajno ojačala na zapadu.
„AfD povezuje nestašicu stanova, visoke kirije i loše škole sa migracijom. Tu SPD najviše gubi, jer te teme prećutkuje ili ih ne rešava“, objašnjava Lembke. Ipak, verovatno neće biti AfD-gradonačelnika jer ostale stranke podržavaju najjačeg protivkandidata, ali broj poslanika AfD-a u gradskim većima može porasti.
Raspoloženje u NRW-u odražava i šira istraživanja u Nemačkoj: prema ARD/Deutschlandtrend od 3. septembra, samo 22% ispitanih je zadovoljno radom savezne vlade. AfD je zabeležila porast poverenja u rešavanje problema, posebno u oblasti migracija i azila, više nego CDU/CSU.
Jačanje AfD-a u NRW-u moglo bi pojačati pritisak na saveznu koaliciju u Berlinu i biti pokazatelj političke polarizacije u zapadnoj Nemačkoj, što je do sada bilo karakteristično pre svega za istočne pokrajine.
Kancelar Fridrih Merc se unapred ogradio od mogućih loših rezultata: „Lokalni izbori su lokalni izbori“, naglasio je tokom posete NRW-u, uz napomenu da ipak „postoje određeni uticaji na pokrajinsku i saveznu politiku“.
