Bivši članovi Pokreta slobodnih građana formiraće 1. februara novu političku organizaciju Pokret slobodna Srbija. Raskol u PSG-u samo je jedan u nizu na političkoj sceni Srbije od 2012. godine, na kojoj je nastalo na desetine novih partija.
Apsolutni šampion u podelama je Demokratska stranka, koja je iznedrila čak devet političkih organizacija. Osipanje među demokratama započeto je porazom tadašnjeg lidera stranke i šefa države Borisa Tadića na predsedničkim izborima 2012. godine. Zoran Živković, bivši potrpedsednik DS, izašao je iz partije i 2013. godine osnovao Novu stranku. Nedugo zatim, nakon isključenja iz partije, Dušan Petrović, nekada visoki funkcioner demokrata, formirao je svoju političku organizaciju pod nazivom „Zajedno za Srbiju.“
Revoltiran odlukom DS da stupi u koaliciju sa Novom strankom, 2014. godine stranku napušta i njen dugogodišnji lider, Boris Tadić. Bivši predsednik države je osnovao Novu demokratsku stranku, ubrzo preimenovanu u Socijaldemokratsku stranku. Tadiću se pridružio i Janko Veselinović, nekadašnji zamenik šefa polaničke grupe DS u Skupštini Srbije. Ipak, Veselinović je, nakon godinu dana, odlučio da napusti i SDS kako bi osnovao sopstveno udruženje – Pokret za preokret.
Predsednik opštine Novi Beograd, Aleksandar Šapić, takođe je napustio Demokrate u 2014. godini. On je četiri godine kasnije osnovao svoj Srpski patriotski savez (SPAS).
Narednih godina, Demokratsku stranku su napustili Borko Stefanović, koji je formirao Levicu Srbije i Marko Bastać, osnivač pokreta „Čuvari Starog grada“. U periodu od 2017. do 2018. godine, nastale su još dve partije, čiji su predsednici nekada bili istaknuti članovi Demokratske stranke. U pitanju su Narodna stranka, lidera Vuka Jeremića i Stranka Slobode i pravde, na čijem je čelu nekada prvi čovek DS-a, Dragan Đilas.
Gubitak podrške u stranci i želja za liderstvom – osnovni uzrok podela
Politikolog, Boban Stojanović, kaže da se, uglavnom posle poraza na partijskim izborima, političari odlučuju da formiraju sopstvene organizacije:
„Njihov motiv je nastavak političke karijere i rukovodeće partijsko mesto. Ponekad je to i želja za drugačijim profilisanjem u odnosu na staru stranku.“
Učestale podele u DS, Stojanović objašnjava činjenicom da partija nije „stranka lider“, već organizacija koja je najčešće menjala svoje predsednike, te da u njoj postoje kompetativni unutarpartijski izbori.
„Iz tog razloga je najviše osnovanih organizacija, koje su nastale iz DS-a. Osnivači su pojedinci koji su gubili izbore unutar partije“, zaključuje Stojanović.
Imune na podele nisu ni ostale stranke i pokreti. Nakon parlamentarnih izbora 2014. godine, dotadašnji potpredsednik Demokratske stranke Srbije, a danas ministar bez portfelja zadužen za inovacije i tehnološki razvoj, Nenad Popović, podneo je ostavku na partijsku funkciju i napustio DSS. U decembru iste godine, Popović je osnovao Srpsku narodnu partiju. Zbog odluke da učestvuje u gradskoj vlasti u Beogradu, Izvršni odbor DSS-a je u junu 2015. godine isključio istaknutog člana te stranke, Andriju Mladenovića. U jesen iste godine, Mladenović je osnovao svoju stranku, pod nazivom „Samostalni DSS“.
Unutrašnji raskoli nisu zaobišli ni pokret Dosta je bilo. Neposredno pred predsedničke izbore, 2017. godine, poslanici Jovan Jovanović, Aleksandra Čabraja i Sonja Pavlović napuštaju DJB i nakon nekoliko meseci osnivaju organizaciju pod nazivom „Građanska platforma.“ Osipanje ovog pokreta nastavljeno je u martu 2018. godine, kad su iz njega isključeni Aleksandar Stevanović i Vladimir Đurić. U decembru iste godine, Stevanović i Đurić, zajedno sa Tatjanom Macurom, takođe bivšom članicom DJB-a, osnivaju Stranku moderne Srbije.
Boban Stojanović objašnjava da mlade stranke i pokreti, kao što su DJB i PSG, nemaju utemeljenje u stanovništvu i da je to razlog zbog čega dolazi do njihovog „cepanja“.
“PSG je već doživeo jedan raskol, nakon unutrašnjih izbora, kad je formiran je Građanski demokratski forum. Ovakav institucionalni okvir je izuzetno podsticajan za pojavljivanje i razvoj novih političkih aktera i dok pravila ne budu postavljena tako da podstiču ukrupnjavanje, ne možemo očekivati promenu ovog trenda. Najavljeno smanjenje cenzusa na 3 odsto će još više podstaći partijsku fragmentaciju”, podvlači Stojanović.