Procureli novi predlozi za Zajednicu srpskih opština na Kosovu

Danas je objavljen predlog sporazuma o formiranju Zajednice srpskih opština na Kosovu iza kog, prema navodima prištinske medija Koha Ditore, stoji zvanični Berlin. U predlogu se navodi da će ZSO biti formirana u skladu sa Ustavom Kosova, te da će imati zvanična obeležja, svoju upravu, Skupštinu i Statut.

Kako se navodi, najviši pravni akt Zajednice srpskih opština biće njen Statut. Predviđeno je da Statut usvoji osnivačka skupština koju će činiti predstavnici opština, odnosno članice ZSO.

„Sve izmene i dopune statuta će se vršiti u skladu sa Ustavom i zakonima Republike Кosovo. Amandmane na statut mora da odobri Vlada Кosova kroz pravni akt u skladu sa Ustavom. Vlada će, ukoliko bude ocenila da je potrebno, razmotriti ustavnost svakog amandmana, čiju će ocenu dati Ustavni sud. Zajednicu će čini deset opština koje će u okviru nje zastupati svoje i interese svojih stanovnika. Članstvo u ZSO biće na dobrovoljnoj bazi, dok su procedure za prijem novih članova, isključivanje ili rasputašnje Zajednice definisane statutom“, navodi se u predlogu.

Sudeći po informacijama do kojih je došao portal Danas.rs, statut Zajednice srpskih opština koji je objavio prištinski medij Koha Ditore je zapravo nacrt statuta na kojem su radili organizacije civilnog sektora Fondacija Fridrih Ebert Štiftung (FES) i Evropski institut za mir (EIM), a o kojem su krajem septembra ove godine razgovarale albanske i srpske nevladine organizacije sa Kosova.

Ko su organi koji će činiti ZSO

Dalje se navodi da su članovi Zajednice srpskih opština organi vlasti iz opština koje participraju u njoj. Navodi se aktivnosti Zajednice zasnovane na principima dobrovoljnog učešća članova, progresivne demokratije i lokalne samouprave.

„Opštinske vlasti pristupaju Zajednici na osnovu odluke skupština opština u skladu sa zakonskim odredbama koje regulišu donošenje odluka ovog opštinskog organa. Članovi imaju pravo da napuste članstvom, ali odluku o istupanju iz mora doneti skupština određene opštine u skladu sa zakonskim odredbama koje regulišu odlučivanje ovog opštinskog organa. Opština koja napusZajednicu može naknadno da odluči da se vrati kao članica. Zajednica će biti otvorena za bilo koju drugu opštinu pod uslovom da se članovi slažu. Odluku o prijemu novih članova Zajednice mora da bude podržana od dve trećine delegata Skupštine“, navodi se.

Predviđeno da Zajednica ima svoje zvanične organe 

Kad je reč o raspuštanju ZSO, to je, kako se navodi, moguće kroz Skupštinu uz podršku dve trećine članova, a na osnivu odluka gradonačelnika opština koje čine ovu Zajednicu.

„Članovi Zajednice imaju pravo da isključe jednu ili više opština iz članstva odlukom koju donosi sama Skupština većinom od dve trećine članova. Zajednica mora imati svoje zvanične simbole, uključujući grb i zastavu, koji će izraditi Odbor Zajednice u skladu sa zakonima i Ustavom Republike Kosovo. Sedište Zajednice će odrediti Skupština na svoji organima. Zajednica ima pravo na svoje bankovne račune i ima pravo da poseduje imovinu i da obavlja fansijske transakcije“, stoji u predlogu koji je dostavljen našem portalu.

Ovaj predlog predviđa da Zajednica srpskih opština ima za cilj da pruža javne usluge koji podrazumevaju, u prvom redu, jačanje lokalne demokratije.

„Zajednica obavlja ovu funkciju podstičući saradnju među opštinama učesnicama, podržavajući opštine učesnice u kreiranju politika koje unapređuju demokratske prakse, finansirajući i promovišući aktivnosti koje unapređuju učešće građana i zastupajući interese u vezi sa lokalnom demokratijom kod centralnih vlasti“, stoji u tekst.

Predviđeno je da ZSO vrši pun nadzor nad razvojem lokalne privrede.

„Zajednica obavlja ovu funkciju pomažući saradnju između opština učesnica, podržavajući ih u kreiranju projekata, politike i mera koje razvijaju njihovu lokalnu ekonomiju ili pomažu u angažovanju finansijskih i ljudskih resursa u vezi sa ekonomskim uslugama, finansiranju i promovisanju aktivnosti na povećanju ekonomskog razvoja, investicija, poslovnog povezivanja“, stoji u tekstu.

Dalje se navodi da će zadatak ZSO biti da zastupa interesa opština učesnica i privrednih aktera na njenoj teritoriji u odnosu u na centralnu vlast u Prištini, kao i u odnosu na druge države i privredne subjekte u regionu i šire, uključujući i one iz Republike Srbije.

„Da bi obavljala ove funkcije, Zajednica mora redovno da razmatra i usvaja dokumente koje sastavljaju ekonomske, finansijske i budžetske vlasti opština učesnica s pravom da zahteva dodatne informacije relevantne od drugih opština učesnica. ZSO ima pravo da traži zvanične informacije od centralnih vlasti u vezi sa vršenjem ovih funkcija“, predviđeno je ovim planom.

ZSO će, kako se navodi, vršiti pun nadzor u oblasti obrazovanja, a ove ciljeve će ispunjavati kroz pružanje pomoći svojim članicama kako bi one unapredile standard u oblasti obrazovanja na lokalnom nivou. ZSO će istovremeno zastupati interese svojih članica, u okviru obrazovnih politika, kod centralnih vlasti u Prištini.

„Zadatak zajednice je da sprovodi istraživanje i praćenje obrazovnih trendova među članicama, na Кosovu i u inostranstvu, i daje smernice za unapređenje obrazovnih standarda, politika i istraživanja u ovoj oblasti. Zajednica bi trebalo da pruža pravnu, naučnu, finansijsku i administrativnu podršku članicama u realizaciji njihovih nadležnosti u oblasti obrazovanja, uključujući i visoko obrazovanje predviđeno zakonom“, ističe se.

Napominje se da će ZSO imati i savetodavnu ulogu u odnosu na centralnu vlast i u odnosu na opštine koje je budu činile – u vezi sa razvojem obrazovanja na srpskom jeziku.

„Zajednica će moći da finansira inicijative vezane za obrazovanje – uključujući stipendije, obuku za nastavu, grantove za istraživanje, IT rešenja, akademske razmene, letnje programe i sl.“

Dodaje se da će ZSO moći da finansira građevisnke i infrastrukturne projekte koji se odnose na obrazovanje unutar opština učesnica, a to podrazumeva pružanje pomoći za unapređenje obrazovanja i pratećih infrastruktura (sportske hale, digitalne učionice, itd.).

Zajednica će moći, kako se dodaje, da pomaže i finansira prevoz i distribuciju udžbenika koji se odnose na obrazovanje na srpskom jeziku, ali po kosovskom nastavnom planu i programu. Predlog je predviđeno da ZSO ima istu ulogu i u sprovođenju kosovskog nastavnog plana i programa za obrazovanje na albanskom jeziku ili drugim jezicima, ukoliko za to postoji potreba stanovništva u opštinama koje čine ZSO. To podrazumeva, kako se navodi, saradnju i sa provestnim sistemom u Republici Srbiji.