U planu kafana na vrhu Kablara (po uzoru na Pančićev vrh)

Predstavnici Ministarstva turizma i grada Čačka nedavno su potpisali ugovor o zajedničkoj izgradnji stakleno-drvenog vidikovca, info-pulta i ugostiteljskog objekta na vrhu Kablara. Međutim, stručnjaci upozoravaju na kršenje svih procedura, a posebno na činjenicu da će izgradnja ovakvog objekta ugroziti biodiverzitet, ali i dodatno doprineti decenijskom nerešavanju problema otpadnih voda.

– Zavod za zaštitu prirode Srbije je izvršio ponovno sagledavanje prirodnih vrednosti, pa je Uredbom o potvrđivanju prostornog plana područja posebne namene predela izuzetnih odlika „Ovčarsko-kablarska klisura“, ovo zaštićeno područje 2020. godine prošireno na dodatnih 2.500 hektara, ali i definisani novi režimi zaštite – objašnjava Nataša Milivojević, iz Koalicije protiv korupcije u životnoj sredini.

Drugi stepen zaštite

Pod zaštitom se, navodi dalje, našao i sam vrh Kablara, odakle se pruža jedan od najlepših pogleda na klisuru i meandre Morave, a objekti koji su u planu da se grade idejnim rešenjem, nalaze se u oblasti koje spada u II stepen zaštite.

– Zakon o zaštiti prirode definiše da se u II stepenu zaštite mogu vršiti upravljačke intervencije u cilju restauracije, revitalizacije i ukupnog unapređenja zaštićenog područja, bez posledica po primarne vrednosti njihovih prirodnih staništa, populacija, eko-sistema, obeležja predela i objekata geonasleđa i obavljati tradicionalne delatnosti i ograničeno koristiti prirodni resursi na održiv i strogo kontrolisan način – kaže Milivojevićeva.

Sredstva pre projekta

Prostornim planom posebne namene predviđena je izgradnja vidikovca, ali ne kako je predviđen idejnim rešenjem i dogovorom Ministarstva turizma i Grada Čačka. Kako smo u izjavama zvaničnika saznali, on bi trebalo da bude stakleno-drveno–kameni sa info-pultom i kafićem na vrhu, što nosi visoke rizike po geodiverzitet i biodiverzitet, kao i na samo stanište biljnih i životinjskih vrsta, zbog čega je ovo područje i zaštićeno.

– Izgradnja takvog jednog objekta podrazumeva i čitavu prateću infrastrukturu poput snabdevanja električnom energijom, vodom, ali i rešavanje pitanja kanalizacije, što podrazumeva korišćenje teške mehanizacije, odnosno buke u dužem vremenskom periodu. Planirano je da izgradnja traje dve godine i da ima tri faze. Mi ne znamo koje su to faze – upozorava Nataša Milivojević, sumnjajući da se obezbeđivanjem sredstava pre izrade glavnog projekta i pre studije o proceni uticaja ovog projekta na životnu sredinu, već vrši pritisak na nadležne institucije kako bi izašle u susret i ubrzale obezbeđivanje potrebnih dozvola.

Opasnost od masovnog turizma

Izgradnja ovakvog objekta donosi i opasnost od daljeg zagađenja, usled prelaska na masovniji turizam, tvrdi Nataša Milivojević, iz Koalicije protiv korupcije u životnoj sredini. S obzirom na to da je na ovom području izgrađeno preko 400 objekata za koje ni do sada nije regulisan kanalizacioni sistem za otpadne komunalne i druge vode, preti i opasnost od zagađenja podzemnih voda kao i presušivanja izvorišta.

Zbog prisustva velikog broja različitih vrsta ptica, ovo područje izdvojeno je kao međunarodno značajno područje za ptice – IBA područje, a nalazi se i u okviru EMERALD mreže.

Prema njenim rečima, na ovom području je evidentirano više od 150 vrsta ptica koje obitavaju tokom godine, tako da izgradnja staklenog vidikovca predstavlja poseban problem s obzirom na to da one u staklu vide odsjaj neba ili svetla noću, što najčešće dovodi do smrtnog ishoda usled udarca, što je slučaj i u velikim gradovima.

BONUS VIDEO: Gradnja na Kablaru – rizik za sve