U ponedeljak, 10. maja, Srbiju su pogodila dva zemljotresa – jedan u Čačku i jedan u okolini Kruševca. Zbog toga smo sa seizmološkinjom razgovarali o tome da li postoji mogućnost da u narednom periodu dođe do novih zemljotresa, a otkrila nam je i koji delovi Srbije su u najvećem riziku od toga da budu pogođeni zemljotresom.
U ponedeljak u 9.20 ujutru Čačak je pogodio zemljotres magnitude 2,6 jedinica Rihterove skale, te se, prema kategorizaciji na osnovu ove skale, ovaj zemljotres ne svrstava se u jake.
Kasnije tog dana, u 21.38 časova, na oko 20 kilometara od Kruševca i 48 kilometara od Niša, dogodio se novi zemljotres, magnitude 3,9 stepeni Rihterove skale.
„Teorijski intenzitet u epicentru procenjen je na V-VI stepena Merkalijeve skale. Zemljotresi ovakvog intenziteta mogu izazvati mala oštećenja na objektima u epicentralnoj oblasti“, saopštio je Republički seizmološki zavod, dok sajt Evropsko-mediteranskog seizmološkog centra navodi da se osetilo kratko podrhtavanje u trajanju od nekoliko sekundi.
Hoće li doći do novih potresa?
Nakon što su se na području Srbije u samo jednom danu desila dva zemljotresa, postavlja se pitanje da li u bliskoj budućnosti možemo očekivati nove potrese. Stoga smo razgovarali sa seizmološkinjom dr Anom Mladenović, koja objašnjava da se ne može sa sigurnošću reći da li bi oni mogli da budu prekursori nekog jačeg zemljotresa, ili je u pitanju samo relaksiranje područja u kojima su se dogodili.
„Sada treba pratiti šta će se dešavati u pomenutim seizmogenim područjima i na osnovu preraspodele seizmičke energije napraviti pretpostavku da li može doći do generisanja jačih zemljotresa ili ne. U opštem slučaju rečeno, u centralnom delu Srbije može se dogoditi zemljotres magnitude oko 5.5. Zemljotresi takvih magnituda već su se događali prethodnih decenija u području između Kopaonika na jugu i Lazarevca na severu. Poslednji put, zemljotres magnitude veće od 5 dogodio se u Kraljevu u novembru 2010. godine“, objašnjava Mladenović.
Kopaonik – Valjevo – Svilajnac: Rizični trougao
Kada su u pitanju područja Srbije koja mogu da generišu velike zemljotrese, naša sagovornica ističe da se oni uvek dogašaju duž aktivnih raseda, tako da, ukoliko bismo znali gde se u Srbiji nalaze aktivni rasedi i koje su njihove kinematičke i dinamičke karakterisrike, mogli bismo tačno da utvrdimo kada će se dogoditi zemljotres i koje jačine će on biti.
„Kako ovakvi podaci ne postoje, jer je teško pratiti dinamiku aktivnosti raseda jer ne postoji dobar način da se ona meri, pogotovo u područjima koja nisu preterano aktivna, poput Srbije, mi ne možemo precizno predvideti kako će se odvijati seizmička aktivnost. Zbog ovih problema, postoje dva moguća načina za predvidimo seizmičku aktivnost – prvi se zasniva na geološkim pokazateljima, a drugi na statistici i verovatnoći“, kaže Mladenović za Nova.rs.
Ona dalje objašnjava da je kombinacijom geoloških, seizmoloških i seizmotektonskih proučavanja utvrđeno da je najseizmičnije područje u Srbiji centralni deo zemlje, koji se, kako objašnjava, može manje-više predstaviti trouglom između Kopaonika, Valjeva i Svilajnca.
„Instrumentalno maksimalna zabeležena magnituda u ovom području je bila 5.9, što je bio zemljotres u Blaževu na Kopaoniku 1980. godine. Generalno gledano, ovo područje se odlikuje dešavanjem jednog zemljotresa magnitude više od 5 na svakih 10 do 15 godina. Takođe, područje doline Velike Morave i istočni obod ove doline su takođe seizmički aktivni, sa nešto slabijim zemljotresima“, kaže Mladenović, dodajući da je seizmično područje takođe i planina Samanjac istočno od Paraćina, područje oko Soko Banje i Aleksinca, a upravo tu se i dogodio zemljotres u ponedeljak.
Sam jug Srbije je takođe seizmički aktivan, a u ovom području seizmička aktivnost vezana je za procese koji su vezani za tektoniku u Egejskom moru.
Vojvođani su bezbedni
Kako naša sagovornica objašnjava, najmanja seizmička aktivnost u Srbiji je na području Vojvodine.
„Ako izuzmemo područje istočnog Banata, na području Vojvodine nisu zabeleženi jači zemljotresi“, zaključuje dr Mladenović.
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare