1
Olimpijske igre 2024. godine biće održane u Parizu, čime će francuska prestonica po treći put u istoriji postati mesto održavanja najvećeg sportskog takmičenja na svetu. U ovom tekstu proći ćemo kroz sve gradove koji su od 1896. godine imali tu čast, ali i podsetiti na dve situacije kad je Beograd zamalo ostao bez ovog nadmetanja.
Prestonica Srbije trebalo je da bude prvi kandidat za organizaciju Olimpijskih igara 1948. godine.
PROČITAJTE JOŠ...
Naime, nakon takmičenja u Berlinu 1936. godine delegacija tadašnje Kraljevine Jugoslavije je bila oduševljena načinom na koji je sve organizovano i kako je izgledalo, pa je započela sa pravljenjem planova za dovođenje najvećeg sportskog takmičenja na svetu u Beograd.
Napravljeni su i planovi, unajmljen je arhitekta iz Nemačke Verner Marh, ali je samo tri godine kasnije postalo jasno da su Igre u Berlinu bile propaganda nacističnog režima, a njegov plan je 1940. godine naišao na poprilično burne reakcije u Jugoslaviji, pošto se beogradska javnost pobunila jer je uloga glavnog arhitekte dodeljena čoveku koji dolazi iz zemlje protiv koje je Jugoslavija ratovala nepune tri decenije ranije, a čija domovina je u tim trenucima već gospodarila Poljskom.
Ipak, u vrhu jugoslovenskih vlasti, pre svega Ministarstvu građevine, prevladavao je stav da je njegov projekat zadovoljavajući. Nažalost, formalna kandidatura nije podneta zbog ulaska Jugoslavije u Drugi svetski rat, a organizaciju OI 1948. godine, prvih posle završetka najkrvavijeg sukoba u istoriji čovečanstva, dobio je London, ujedno jedini grad koji je tri puta dosad organizovao ovo takmičenje.
Drugi put Jugoslavija je želela Igre 1992. godine, ušla je u uži krug kandidata, ali su u Međunarodnom olimpjskom komitetu odlučili da organizaciju povere Barseloni ispred Pariza, dok je Beograd podelio treće mesto sa Brizbejnom.
Beograd je tako ostao dva puta „kratak“, te se nije našao u društvu 23 grada iz 20 zemalja koje su imale tu čast da organizuju Igre.
Prvo je 1896. godine, na inicijativu Pjera de Kubertena, tvorca modernih Olimpijskih igara, domaćin od 12. do 21. juna bila Atina, inače preteča samih Olimpijskih igara.
Četiri godine kasnije, po prvi put je OI organizovao Pariz, da bi 1904. godine po prvi put ovo takmičenje otišlo van granica Evrope – u Sjedinjene Američke Države i Sejnt Luis.
Potom je 1908. godine London prvi put ugostio najbolje sportiste sveta, a četiri godine kasnije u listu odabranih ušao je i Stokholm.
Usledila je potom pauza od osam godina zbog Prvog svetskog rata, zbog kog Berlin nije mogao da organizuje Igre 1916. godine, a potom je 1920. Antverpen iz Belgije bio poprište ovih takmičenja.
Pariz je u istoriju Olimpijskih igara ušao 1924. godine postavši prvi grad koji je dva puta orgnizovao ovaj turnir, a potom su sledili Amsterdam (1928), pa Los Anđeles (1932), te Berlin, 1936. godine u bez konkurencije najozloglašenijem izdanju takmičenja:
Naredna dva izdanja – 1940. (Tokio) i 1944. (London) – otkazana su zbog Drugog svetskog rata, a prestonica Velike Britanije dobila je ovo takmičenje 1948. godine.
Potom je 1952. ulogu domaćina preuzela Finksa sa Helsinkijem, a prvi put u Australiji Olimpijske igre su održane 1956. godine u Melburnu.
Iako jedan od najvećih gradova na svetu i uprkos tradiciji dugoj više hiljada godina, Rim je tek 1960. prvi put bio domaćin moderne verzije Olimpijskih igara, nakon čega je prvi put takmičenje otišlo u Aziju i Tokio (1964).
Potom su sledili debi u Centralnoj Americi (Meksiko Siti, 1968), pa Minhen 1972, Montreal u Kanadi 1976, Moskva 1980, Los Anđeles po drugi put 1984, Seul 1988, Barselona 1992, Atlanta 1996, Sidnej 2000, čime je zaključen 20. vek.
Prvi domaćin Igrama u 21. veku bila je Atina 2004, potom je nadmetanje otišlo u Peking, da bi London po treći put bio domaćin 2012. godine.
I 2016. su Olimpijske igre probile barijeru pošto su prvi put održane u Južnoj Americi (Rio de Žaneiro, Brazil), a pre Pariza još jednom su „skoknule“ do Japana i Tokija.
Gledajući po gradovima, London je lider sa tri domaćinstva, Pariz će mu se pridružiti na toj listi 2024, a Los Anđeles 2028. godine.
Kada su u pitanju države u kojima su takmičenja organizovana, prednjače Sjedinjene Američke Države sa pet turnira (Los Anđeles tri, Sejnt Luis i Atlanta po jednom), dok Francuska i Velika Britanija imaju po tri (Pariz i London). Trenutno po dva turnira imaju Japan (Tokio) i Australija (Melburn i Sidnej), ali će Australija 2032. ući u krug zemalja sa po tri domaćinstva, kada će najbolji sportisti sveta otići put Brizbejna.
BONUS VIDEO
