32
Mesto za koje se dugo nije znalo.
Više uživate na osamljenim lokacijama nego na ulicama velegrada? Ako je tako, tu je prava poslastica: Agrafa u Grčkoj. Niste čuli za ovu regiju? Niste jedini. I samo joj ime kaže da nikada nije bila u centru pažnje. Agrafa bi se mogla prevesti kao nezapisana ili neoznačena. Kada su vizantijski pisari naišli na Agrafu koja se smestila duboko u unutrašnjosti, planinama odsečena od ostatka sveta, dali su joj ime koje joj najbolje odgovara.
Tada previše udaljena da bi se našla na kartama, neistražena lepotica nije privukla čak ni Osmanlije koji su od nje odustali jer im je bila previše divlja i teška za uspostavljanje kontrole. Zbog toga se Agrafa zapisala i kao jedno od retkih područja Grčke koje nisu okupirali. Među stanovnicima, koji su kao i njihov kraj, otporni i neukrotovi, posebno se istakao borac za nezavisnost Antonis Kacantonis, a revolucionarni vođa Georgios Karaiskakis koristio je Agrafu kao bazu iz koje je terorisirao osmanske trupe dole u ravnicama, piše Pun kufer.
Godine 1823. osmanski garnizon, povlačeći se iz obalnog grada Misolongija, izgubio se nedaleko od Agrafe. Dezorijentisani neumoljivim planinama, šumama i surovim gudurama, upali su u zasedu grčkih boraca koji su ih izbrisali kod sela Agios Vlasios, u slavnoj bici Grčke revolucije. Osmanlije se nikada više nisu približile tom području. Agrafa je ostala nezavisna, ali to joj nije donelo previše koristi. Regija je ostala siromašna i izolovana, a ljudi su teško spajali kraj s krajem. U kasnom 19. veku stanovnici su krenuli trbuhom za kruhom. Novi dom su našli u okolnim ravnicama, Atini ili čak u Americi.
Pročitajte još:
U Agrafi je većina naselja raštrkana duž planina jer ravnica gotovo da nema, a do njih se može stići iz Atine, dugom i vijugavom vožnjom. Ako vas put odvede u taj kraj Grčke, možete se zaustaviti u Frangkisti, neobičnom selu koje veliki klanac razdvaja na istočni i zapadni deo. Tu ćete pronaći i veliko vešračko jezero Kremastu s razasutim ostrvcima koja su zapravo vrhovi brežuljaka skrivenih ispod površine. Krenete li dalje, u srce Agrafe, putevima koji presecaju reke, šume i sela crvenih krovova, mogli biste pomisliti da ulazite u zaboravljeni svet gde vreme kaplje, a ne teče. Agrafa se neretko poredi sa Švajcarskom zbog svog alpskog ugođaja, ali otmena skijališta su izvan granica ove nezapisane regije. Prvi službeni popis stanovništva potiče iz 1950-ih, a danas Agrafa broji 11.000 stanovnika.
Struja je tu došla tek 1980-ih, a mnoga sela još uvek čekaju asfaltirane puteve. Izolacija je ujedno i blagoslov i prokletstvo Agrafe koja uspeva da očuva tradiciju, floru i faunu – ali tu nije lako živeti. Zime su duge i surove, a odsečenost od ostatka sveta je čest slučaj hladnijih meseci. Agrafa najviše privlači planinare koji žele da istraže neutabane staze, kao i zaljubljenike u prirodu. Jedna od magnetskih privlačnosti tog kutka Grčke je u osećaju slobode i strahopoštovanja prema krajoliku, a mnogi putnici koji su je posetili tvrde da tišina agrafinih vrhova i pogled za pamćenje izazivaju poniznost, skromnost i zaljubljenost u neočekivanu lepotu tog ponosnog kraja.
