4
Stounhendž, građevina iz neolita i brozanog doba, bio je i ostao misterija u savremenom dobu. Zašto i kako su drevni graditelji napravili jedan od najpoznatijih spomenika nikada nije u potpunosti otkriveno.
O Stounhendžu, koji je postavljen između 3000. i 2000. godine pre nove ere, ne postoje pisani izvori koji bi objasnili zašto su tadašnji ljudi započeli tako težak poduhvat koristeći jednostavnu tehnologiju, što je zahtevalo ogroman fizički napor, radnu snagu i koordinaciju.
Pročitajte još
Jedna od najpopularnijih teorija jeste da je Stounhendž služio kao sunčani kalendar ili opservatorija, jer su njegovi kameni blokovi precizno poravnati sa solsticijima. Tragovi kremacija pronađeni na lokaciji ukazuju i na mogućnost da je spomenik bio grobnica uglednika, obeležje nekog događaja ili mesto žrtvovanja. Sigurno je da je tokom različitih perioda imao različite namene.
Grupa arheologa sa Univerzitetskog koledža u Londonu veruje da nove analize podržavaju manje poznatu teoriju o prvobitnoj svrsi ovog spomenika, piše portal „Popular Science“.
Njihova teorija, predstavljena u studiji objavljenoj u časopisu Archeology International, sugeriše da je Stounhendž bio zajednički projekat ujedinjenja neolitskih britanskih plemena koja su se suočila sa dolaskom doseljenika sa kontinenta.
Ova interpretacija temelji se na otkrićima vezanim za „oltarni kamen“ u Stounhendžu, o kojem su istraživači nedavno izvestili. Dug niz godina stručnjaci nisu mogli odrediti poreklo ovog 6,6-tonskog centralnog elementa spomenika. Geološka istraživanja su pokazala da kamen potiče iz Škotske, što znači da su neki delovi za izgradnju Stounhendža dovoženi iz vrlo udaljenih oblasti.
„Činjenica da svi njegovi kamenovi potiču iz udaljenih regija, zbog čega je Stounhendž jedinstven među više od 900 kamenih krugova u Britaniji, ukazuje na to da je spomenik možda imao politički, ali i verski značaj“, rekao je Majk Parker Pirsn, profesor na Institutu za arheologiju UCL-a i glavni autor studije. On i njegov tim veruju da je Stounhendž mogao da služi kao „spomenik ujedinjenja kojim su stanovnici ostrva slavili večne veze sa precima i univerzumom“.
Stounhendž se sastoji od više grupa kamenova, postavljenih u različitim fazama tokom nekoliko stotina godina, počevši pre 5.000 godina. Stručnjaci procenjuju da je prvih 43 „plava kamena“ stiglo iz Velsa, udaljenog oko 225 kilometara, oko 3000. godine p.n.e., dok su veći „sarsenski“ blokovi dovoženi s udaljenosti od najmanje 24 kilometra.
Iako je točak u to vreme postojao drugde u svetu, u tadašnjoj Britaniji nije bio poznat, što znači da je transport ovih ogromnih kamenova zahtevao angažovanje i koordinaciju stotina, ako ne i hiljada lokalnih stanovnika.
„Oltarni kamen“ postavljen je u Stounhendž otprilike 500 godina kasnije, blizu trilita iza kojih Sunce zalazi tokom zimskog solsticija, čime je „uokviren“ ključni deo spomenika.
„Moguće je da je oltarni kamen stigao kao poklon stanovnika severne Škotske, kao znak savezništva ili saradnje“, naveli su istraživači. U tom periodu na ostrvo su počeli da dolaze ljudi iz današnje Nemačke i Holandije, a starosedelački neolitski stanovnici su se prema njima možda odnosili s nepoverenjem, ali i jačali sopstvenu povezanost.
Bez obzira na to koliko je Stounhendž bio uspešan u povezivanju lokalnih zajednica, demografske promene su i dalje uticale na populaciju. Broj doseljenika se povećavao, pa su do 2000. godine p.n.e. oni i njihovi potomci brojčano nadmašili starosedeoce na ostrvu.
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare
