2
Gasovi i hemikalije koje se oslobađaju paljenjem upotrebljenih guma su izuzetno toksični za ljudsko zdravlje i veoma štetni po životnu sredinu.
Pri paljenju guma oslobađa se čitav dijapazon zagađivača koji se mogu podeliti u dve grupe. U prvoj grupi su zagađivači za koje postoje zakonski propisane gornje granice izlaganja kao što su PM čestice, ugljen monoksid (CO), oksidi sumpora (SOx), oksidi azota (NOx) i isparljive organske materije (VOC).
U drugoj grupi su zagađivači za koje ne postoje gornje granice izlaganja odnosno imaju štetan uticaj na zdravlje čak i u veoma malim količinama i tu spadaju hemikalije kao što su policiklični aromatični ugljovodonici (PCB), dioksini, furani, hlorvodonik, benzen, polihlorovani bifenili i metali poput kadmijuma, nikla, cinka, žive, hroma i vanadijuma.
Ostaci lomače na Klisi. Organizatori su ipak, uprkos molbama, iskoristili gume za lomaču i time ugrozili sigurnost i izložili Novi Sad i okolinu kancerogenim materijama dioskinima i furanima. pic.twitter.com/LwPVAzngOB
— Eko Straža (@EkoStraza) January 7, 2023
Svi ovi zagađivači mogu uzrokovati značajne kratkoročne i dugoročne zdravstvene efekte. Važno je i znati da u proseku jedna guma sagori za 50 minuta što dovoljno govori o stepenu zagađenja koje se oslobađa paljenjem. U zavisnosti od dužine i stepena izloženosti, efekti po zdravlje mogu varitati od iritacije kože, očiju i sluznice, negativnog efekata na organe za disanje, centralni nervni sistem pa sve do nastajanje tumora.
Pročitajte više
Takođe je dokazano da nekontrolirano sagorevanje guma može imati višestruko veće štetno delovanje u odnosu na sagorevanje drveta ili uglja u kontrolisanim uslovima.
Posebno je zabrinjavajuće izlaganje kojem se nenamerno izlažu ranjive kategorije stanonivštva – u prvom redu deca.
Deca svih uzrasta, stariji ljudi, astmatičari i imunološki kompromitovani pojedinci su ranjivijiji na štetne hemikalije koje se oslobađaju paljenjem guma u odnosu na opšte stanovištvo. Žene koje doje mogu preko masti u mleku preneti štetne hemikalije koje udišu na dete, te deca tokom dojenja mogu biti izložena većim koncentracijama zagađivača nego u bilo kom drugom razdoblju u životu.
Pročitajte više
Zagađenje životne sredine nastaje putem zagađivanja svih puteva prenosa – putem vazduha, vode i zemljišta. Važno je znati da se prema procenama stučnjaka spaljivanjem gume oslobađa značajna količina ulja te se spaljivanjem oko 100 guma oslobodi oko 25 litara ulja koji može zagaditi životnu sredinu ako se adekvatno ne sanira.
#social-embed_0
Osim direktnog zagađenja zemljišta i vode, produktima sagorevanja koji su u tečnom stanju, treba imati u vidu i postepeno zagađenje vode i zemljšta koje nastaje ispiranjem pepela i nesagorelih ostataka nakon kiše ili nekog drugog kontakta sa vodom, prenosi Institut za javno zdravlje Crne Gore.
***
Bonus video: Dr Jocić: Kako zagađen vazduh utiče na organizam i ko ne treba da ide napolje
