74
Prosečno trajanje braka u Srbiji iznosi oko 13 godina. Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, parovi se najčešće razvode nakon 12 do 13 godina zajedničkog života. Stopa razvoda se u poslednjih nekoliko godina postepeno povećava, prateći globalni trend porasta razvoda širom sveta. Stručnjaci ističu da na ovaj trend utiču različiti faktori, kao što su promene u društvenim vrednostima i ekonomski pritisci, kao i to da su mnogi parovi danas spremniji da raskinu brakove koji ih ne ispunjavaju
Poređenja radi u Hrvatskoj u poslednje dve decenije imala je statistčki najmanje razvoda, tačnije 4.407, a sklopljeno, kako piše Večernji list, „samo 17.306. U proseku brak u susednoj zemlji traje 15 godina po rečima Nenada Pokosa s Instituta „Ivo Pilar“.
Prosečan godišnji broj zaključenih brakova između 2018. i 2022. bio je oko 32.214. Međutim, stopa zaključenih brakova se smanjivala tokom vremena zbog različitih faktora, uključujući kasniju odluku za brak i ekonomske faktore. U 2022. godini zaključeno je nešto više od 31.000 brakova, dok je broj razvoda bio nešto veći od 10.000, sa prosečnim trajanjem braka od 13,8 godina pre razvoda, naovdi se u statističkim podacima Srbije, prenosi „N1“.
Tokom proteklih godina zabeležen je blagi porast razvoda, što pokazuje i prosečna godišnja vrednost od oko 9.837 razvoda. Razlozi za ovakav trend uključuju sve veći fokus na individualizam, što je karakteristika i drugih evropskih zemalja koje prolaze kroz slične demografske promene
Jedan od značajnih razloga za rast stope razvoda leži u promenama vrednosnih normi i stavova prema braku. Pre nekoliko decenija, brak je bio stabilnija institucija, dok se danas sve češće posmatra kao partnerstvo zasnovano na emocionalnom ispunjenju, što znači da se ljudi sve lakše odlučuju na razvod ako brak ne ispunjava njihova očekivanja. Pritom, porast ekonomskog osnaživanja žena omogućava većem broju žena da se finansijski osamostale i izađu iz brakova koji nisu zadovoljavajući ili su čak štetni.
Pored toga, trend ka sve kasnijem sklapanju brakova takođe doprinosi specifičnostima današnjih brakova u Srbiji. Prosečna starost prilikom stupanja u brak je porasla, i sada se kreće oko 34 godine za muškarce i 31 godinu za žene. Kasnije stupanje u brak može značiti da parovi imaju stabilniju osnovu za zajednički život, ali i veća očekivanja koja često mogu da doprinesu raskidu kada se pojave problemi.
Pročitajte još
Još jedan faktor koji utiče na trajanje braka jeste odluka mnogih parova da se ne razvode dok su deca mala. Stručnjaci ističu da je kod nas uobičajeno da parovi sačekaju da deca odrastu pre nego što okončaju brak, što može biti jedan od razloga zašto prosečno trajanje braka pre razvoda iznosi između 12 i 13 godina. Nakon tog perioda, parovi se sve češće odlučuju za razvod.
Iako stopa razvoda u Srbiji postepeno raste, ona je i dalje niža nego u nekim zapadnim zemljama. Međutim, promene u stavovima prema braku i individualizacija u društvu ukazuju na trendove koji su sve izraženiji širom Evrope i sveta – brak više nije neophodan uslov za zajednički život, a povećava se broj parova koji odlučuju da se rastanu kada zajednički život postane nezadovoljavajući ili problematičan.
U Srbiji, najmanje razvoda beleže manje opštine u Šumadiji i Zapadnoj Srbiji. Gradovi i opštine poput Bosilegrada, Topole, Ćićevca i Priboja često imaju veoma nisku stopu razvoda, sa samo 0,1 razvodom na 1.000 stanovnika. U nekim od tih mesta razvoda gotovo da nema, što je rezultat tradicionalnih vrednosti i faktora manjih sredina koji su specifični za lokalnu zajednicu.
Šumadija i Zapadna Srbija su regije sa najmanjim procentom razvoda, sa manje od 1%, dok u Vojvodini, Beogradu, i Južnoj i Istočnoj Srbiji beleže nešto veće stope razvoda.
