Umetnice afričkog porekla obeležile su jučerašnje, zvanično otvaranje najstarije izložbe savremene umetnost na sveti - Venecijanskog bijenala.
Na otvaranju 59. Bijenala, na kojem su dodeljene tradicionalne nagrade, ispisana je istorija.
Za najbolji paviljon proglašen je britanski, kojim dominira multimedijalni rad Sonje Bojs, umetnice afro-karipskog porijekla, a Zlatnog lava za najboljeg učesnika centralne izložbe na Venecijanskom bijenalu, koji se održava pod sloganom „Mleko od snova“, dobila je Simon Li, koja je i predstavnica SAD u paviljonu ove zemlje.
Paviljon Velike Britanije sa radom Bojsove i američka umetnica Simon Li ovenčane su najvećim priznanjima na 59. Venecijanskom bijenalu. Umetnica Sonja Bojs, čiji je rad izložen u britanskom paviljonu, ovenčana je Zlatnim lavom za najbolju nacionalnu prezentaciju u jednom paviljonu.
Simon Li je nagrađena za bronzanu bistu visine gotovo pet metara „Brick House“, koja je deo glavne, međunarodne izložbe u venecijanskom Arsenalu.
I Bojsova i Lijeva prve su crnkinje koje predstavljaju svoje zemlje u 127 godina dugoj bijenalnoj istoriji. Takođe, i prve su crnkinje, laureatkinje Zlatnog lava još od ustanovljenja ove smotre 1895. godine koja se tada zvala „Prva međunarodna umetnička izložba grada Venecije“.
Obe su nagrađene, kako je obrazložio petočlani žiri na čijem je čelu kustoskinja Muzeja Vitni Ejdrijen Edvards, zbog „postavljanja značajnih pitanja“ u svojim delima.
Paviljon Britanije otvara Bojsova multimedijalnom video instalacijom „Feeling Her Way“ kojom beleži snimanje afričkih muzičarki u čuvenom londonskom studiju Ebi Roud, među kojima je i nekada popularna Tanita Tikaram. Muzičarke eksperimentišu s zvukom i dahom, i kao da to čine u realnom vremenu… U drugoj prostoriji fokus je na individualnim nastupima. Iako same one zajedno tvore saundtrek koji se razvija i prepliće dok se publika kreće kroz prostor.
Objašnjavajući svoj rad Bojsova je za sajt „Artnet njuz“ istakla da je ideja vodilja multimedijalnog rada potekla od pitanja – Šta za jednu crnkinju znači sloboda? Može li se zamisliti sloboda?
Umetnica Simon Li nagrađena je Zlatnim lavom za najbolji rad u centralnom izložbenom paviljonu Venecijanskog bijenala. Monumentalna skulptura „Brick House“ umetnice, čija su dela prisutna i u Paviljonu SAD u Veneciji, otvara međunarodnu izložbu u Arsenalu.
Srebrnog lava za najboljeg novog umetnika dobio je libanski umetnik Ali Čeri, čiji se rad dotiče teme bijenala – našeg odnosa prema prirodi i nebesima. Izložene su tri umetnikove „blatnjave“ skulpture – „Titani“, kao aluzija na antičke bogove, potom „Od ljudi i bogova“ i „Blato“.
Počasna priznanja otišla su u ruke američke umetnica i rediteljke Lin Heršman Lison i Šuvinai Ašune iz Nunavuta u Kanadi.
Paviljonima Francuske i Ugande, takođe su odata posebna priznanja u Veneciji. Ove zemlje obeležavaju prekretnice – Francusku prvi put u istoriji predstavlja Alžirac Zineb Sedira, dok je Uganda, iako premijerno kao zemlje učestvuje na Bijenalu, nagrađena za debi.
O značaju istorijskog podviga i dobijanju prvog Zlatnog lava u istoriji za umetnice tamne puti dovoljno svedoči odgovor Sonje Bojs na pitanje kako će proslaviti nagradu:
– Spustiću zavese, leći na krevet i plakati bar sat vremena…
Laureatkinje Zlatnog lava za životno delo su nemačka umetnica Katarina Frič i Sesilija Vikunja iz Čilea. Nadrealna skupltura slona, delo Fričove, otvara centralnu izložbu u Đardiniju, dok instalacije i slike Vikunje krase celu Veneciju.
Podsetimo, na 59. Bijenalu umetnosti, koje će trajati do 27. novembra, učestvuje 79 paviljona, a Srbiju predstavlja Vladimir Nikolić s projektom „Hod sa vodom“.
Bonus video: „Hod sa vodom“ u Veneciji