Preminuo pisac i aktivista Leri Kremer

Leri Kramer, dramski pisac, scenarista i gej aktivista, koji je izvršio pritisak na američku vladu i zdravstveni sistem da odgovore na epidemiju AIDS-a, preminuo je u 84. godini, pišu američki mediji.

Kramer je preminuo od upale pluća, rekao je za „Njujork tajms“ njegov partner Dejvid Vebster.

Poznat je po scenariju za film „Zaljubljene žene“ (Women in love) Kena Rasela iz 1969. Godine i mjuzikl „Izgubljeni horizont (Lost Horizon) Čarlsa Džerota iz 1973.

Podstaknut širenjem virusa AIDS-a početkom osamdesetih godina, Kramer je postao žestoki aktivista i posvećeni pisac, jedan od najglasnijih zagovornika istraživanja AIDS-a ,boljeg pristupa lečenju i institucionalnog prepoznavanja gej zajednice kao najteže pogođene tom bolešću.

Jedan je od osnivača organizacije “Gay Men’s Health Crisis “ i pokreta ACT UP, koji su posvećeni borbi sa epidemijom AIDS-a, a napisao je i dramu „Normalno srce“ (The Normal Hear) iz 1985. godine, koja je poslužila i kao osnova za istomeni film iz 2014. o prvim danima krize izazvane AIDS-om.

Za inscenaciju drame “Normalno srce” na Brodveju dobio je tri nagrade “Toni”, a  specijalnog “Tonija” za svoj doprinos humanitarnim ciljevima.

Adaptacija Rajana Marfija, sa Markom Rafalom i Džulijom Roberts u glavnim ulogama, prikazana je na HBO 2014. godine i osvojila dve „Emi“ nagrade.

Kramer je svoju karijeru počeo u filmskoj industriji.

Nakon Univerziteta Jejl radio je za kompanije “Kolumbija Pikčrs” (Columbia Pictures) i „Junajted artists” (United Artists) da bi pažnju privukao sa scenarijom za film “Zaljubljene žene” za koji je nominovan za Oskara.

Uspeh “Zaljubljenih žena” podstaklo je “Kolumbija pikčrs” da angažuju Kramera da piše scenario za “Izgubljeni horizont”, visoko budžetni mjuzikl čija radnja se dešava na Tibetu.

Još jedan filmski uspeh omogućio je Krameru da se posveti pisanju drama i romana sa gej tematikom što je bila njegova opsesija.

Njegov roman “Faggots” (1978) govori o ljubavi, životu i seksu dvojice homoseksualaca u Njujorku, ali je njegovo objavljivanje izazvalo nemir među čitaocima i kritičarima, s tim da je i gej zajednica doživela roman kao negativan prikaz njihovog života.

Tokom 1980. i 1981. kada su njegovi prijatelji i kolege počeli da se muče sa tada misterioznom bolešću, Kramer je postao jedan od prvih lidera pokreta za lečenje i istraživanje AIDS-a.

Njegova ratoborna taktika i otvoreno okrivljivanje tadašnjeg predsednika SAD Ronalda Regana, gradonačelnika Njujorka Eda Koča i Abrahama Majkla Rozentala, izvršnog urednika „Njujork tajmsa“, za ono što je uporno nazivao AIDS kugom, izazvalo je razdor unutar organizacije “Gay Men’s Health Crisis”.

Svoje frustracije zbog tih podela prikazao je i u komadu “Normalno srce” čija premijera je bila 1985. na Of-Brodveju.

Predstavljajući samoga sebe u liku borbenog Neda Viksa, pokazala je da može da kritikuje i sebe, ne samo druge.

– Nisam pokušao sebe da predstavim kao heroja – rekao je u dokumentarcu snimljenom u produkciji HBO.

Sa osnivanjem građanskog pokreta ACT UP 1987. nastavio je svoj aktivistički rad, pišući ujedno i drame “Just Say No, A Play About a Farce” i “The Destiny of Me”.

Autor je knjiga “Reports From the Holocaust: The Story of an AIDS Activist” i “The Tragedy of Today’s Gays”.

Kramerov otac bio je advokat, a majka socijalna radnica. Svoje detinjstvo opisao je kao nesrećno, posebno u odnosu sa ocem, ali mu je brat, advokat Artur Kramer, bio izuzetno važna figura u životu uprkos međusobnim neslaganjama.

Počevši od 2013. godine, Kramer je proveo mesece u bolnici oporavljajući se od komplikacija izazavnih transplantacijom jetre i tada se pored bolničkog kreveta oženio svojim dugogodišnjim partnerom Dejvidom Vebsterom. Ta scena iz njegovog života prikazana  je i u poslednjim momentima „Normalnog srca“ iz 2014. godine.

Na pitanje šta mu je bilo važmije umetnost ili aktivizam Kramer je za „Verajeti“ 2013. odgovorio: „Ko, dođavola, zna?“ i naveo da je uprkos pobedama GMHC-a i ACT UP-a, stopa infekcije HIV-om u porastu među mladićima.