0
Mlad si koliko se osećaš, koliko želiš da budeš. Kad su jednog mog prijatelja pitali kako izgleda tako dobro za svoje godine, odgovorio im je: "Ne puštam starca da uđe". Ima istine u tome. Taj starac je u tvojoj glavi i samo od tebe zavisi da li ćeš ga pusti unutra. Ja sam mog odavno isterao napolje. Ovako je Klint Istvud (93) odgovorio na pitanje odakle crpi snagu da i u ovim godinama neumorno stvara. Istvud nije jedini. Prva na listi sada je Li Grant, najstarija rediteljka sa 98 godina.
Li Grant, Oskarom nagrađena glumica („Šampon”) priznala je da je nakon osvajanja najvažnije nagrade odlučila da pokuša da režira jer su dobre uloge za starije žene bile ograničene. Ispostavilo se da je to bila otprilike polovina njenog sadašnjeg 98-godišnjeg života. Usledio je film „Tell Me a Riddle“ i nekoliko dokumentarnih filmova, uključujući „Down and Out in America“ koji je osvojio Oskara.
Međutim, od njenog proboja u „The Detective Story“ Vilijama Vajlera (1951) i prvih nominacija, godina rođenja Li Grant nije bila poznata. Zato je glumica i rediteljka nedavno u jednom intervjuu razjasnila da je rođena 1925. godine što je čini najstarijom od svih njenih vršnjaka reditelja. Magazin „Indiewire“ izdvojio je listu poznatih živih reditelja koji su snimili bar jedan dugometražni narativni ili dokumentarni film. Inače, trenutno postoji 26 reditelja starijih od 90 godina, od kojih su dva – Klint Istvud (93) i Roman Polanski (90) još uvek aktivni. Među starijima, Frederik Vajzman (94) i dalje napreduje sa svojim dokumentarcem „Menus-Plaisirs: Les Troisgros“ koji je nedavno osvojio nagrade i njujorške i losanđeleske kritike. Mel Bruks je samo godinu dana mlađi od Li Grant, a sa svojih 97 dobio je počasni Oskar.
Li Grant – 98
Rođena: 31. oktobra 1925.
Poznata po ostvarenjima: „Tell Me a Riddle“ (1980), „Down and Out in America“ (1985)
Li Grant američka je pozorišna, filmska i TV glumica i režiserka nominovana za Oskara i za Zlatni globus. Na filmu je debitovala 1951. godine kao mlada kradljivica u detektivskoj priči Vilijama Vajlera, u kojoj glume Kirk Daglas i Elenor Parker. Ova uloga joj je donela nominaciju za Oskara za najbolju glumicu u sporednoj ulozi, kao i nagradu za najbolju glumicu na filmskom festivalu u Kanu 1952. godine. Za ulogu u filmu „Šampon“ dobila je 1975. Oskara.
Tokom svoje karijere bila je nominovana za nagradu Emi sedam puta između 1966. i 1993. godine, pobedivši dva puta. Godine 1986. režirala je dokumentarni film „Down and Out in America“ koji je dobio Oskara.
Mel Bruks – 97
Rođen: 27. jun 1926.
Poznat po ostvarenjima: „The Producers“ (1968), „Blazing Saddles“ (1974), „Young Frankenstein“ (1974)
Melvin Džejms Bruks američki je filmski reditelj, glumac, scenarista, producent i komičar, najpoznatiji po svojim urnebesno smešnim parodijama na istorijske događaje i poznate filmove. Bruks spada u mali broj onih umetnika koji su dobili sve četiri velike nagrade u šou biznisu: Oskar, Emi, Gremi i Toni. Tri njegova ostvarenja su prema glasanju Američkog filmskog instituta izabrana među 100 najboljih američkih filmskih komedija 20. veka („Blazing Saddles“ (šesto mesto), „The Producers“ (11. mesto) i „Young Frankenstein“ (13. mesto).
Džejms Ejvori – 95
Rođen: 7. jun 1928.
Poznat po ostvarenjima: „A Room With a View“ (1986), „Howard’s End“ (1992), „The Remains of the Day“ (1993)
Džejms Frensis Ajvori američki je filmski reditelj, producent i scenarista. Dugi niz godina je intenzivno sarađivao sa filmskim producentom indijskog porekla Ismailom Merčantom, njegovim domaćim i profesionalnim partnerom, i sa scenaristkinjom Rut Praver Džabvala. Sva trojica su bili direktori produkcije čiji filmovi su osvojili sedam Oskara; Ajvori je bio nominovan za četiri Oskara, a osvojio je jednog.
Za svoj rad na „Call Me by Your Name“ (2017), za koji je napisao scenario i producirao, Ajvori je osvojio nagrade Oskar za najbolji adaptirani scenario, Britanske akademije za filmsku i televizijsku umetnost, Saveza pisaca Amerike, nagrada Critics’ Choice… Nakon osvajanja Oskara i Bafte u 89. godini, Ajvori je postao najstariji ikada dobitnik u bilo kojoj kategoriji za obe nagrade.
Alehandro Hodorovski – 95
Rođen: 17. februara 1929.
Poznat po ostvarenjima: „Fando and Lis“ (1968), „El Topo“ (1970), „The Holy Mountain“ (1973)
Alehandro Hodorovski je čileansko-francuski filmski i pozorišni reditelj, scenarista, pisac, pesnik, glumac, producent, kompozitor, muzičar. Svetsku popularnost je stekao zahvaljujući svojim avangardnim filmskim ostvarenjima „El Topo“ (1968) – koji je u bioskope uveo fenomen ponoćnog filma i „The Holy Mountain“ (1973).
Godine 1975. započeo je rad na filmu koji nikada nije snimljen – adaptaciju „Dine“ Frenka Herberta. U filmu su glumili Orson Vels, Salvador Dali i drugi. Finansijeri projekta su odustali, a „Dinu“ je na kraju snimio Dejvid Linč.
Mark Rajdel – 94
Rođen: 23. matra 1929.
Poznat po ostvarenjima: „Cinderella Liberty“ (1973), „The Rose“ (1979), „On Golden Pond“ (1981)
Mark Rajdel je američki filmski reditelj, producent i glumac. Režirao je nekoliko filmova nominovanih za Oskara, uključujući „The Fox“ (1967), „The Reivers“ (1969), „Cinderella Liberty“ (1973), „The Rose“ (1979) i „The River“ (1984). Bio je nominovan za Oskara za najbolju režiju za film „On Golden Pond“ (1981).
Zdravko Šotra – 91
Rođen: 13. februar 1933.
Poznat po ostvarenjima: “Boj na Kosovu”, “Gospođa ministarka”, “Lajanje na zvezde”, “Zona Zamfirova”, “Pljačka Trećeg rajha”, “Ivkova slava”, “Gde cveta limun žut”, “Santa Maria della Salute”
Pre tri dana doajen režije na ovim prostorima Zdravko Šotra proslavio je 91. rođendan. I ovo poveliko životno doba dočekao je s jednim lepim poklonom za koji je sam zaslužan – knjigom. Nedavno je u izdanju „Službenog glasnika“ i RTS-a objavljeno luksuzno izdanje naslovljeno „Mojih 500 glumaca“. Na prebogatu karijeru, koja broji oko 130 naslova, bilo da su u pitanju filmovi, serije, dokumentarci ili TV specijali, Zdravko Šotra osvrnuo se na unikatan način – setivši se svih onih bez kojih bi mu pregolemi život i delo bili nezamislivi – glumaca. Upitan da li poželi da ponekad ponovo snima, za Nova.rs je kazao:
– Radio sam do pre dve godine, i time sam se upisao u retke iznimke među rediteljima, koji nisu znali da stanu do svog „nekog doba“. Ali ako Klint Istvud, koji je tri godine stariji od mene, nastavi da režira, što bi rekao Sterija – „ne znam da l’ ću toj napasti odoleti moći“.
Bonus video: Dan uživo – Zdravko Šotra