3
U izdanju Akademske knjige upravo su izašli iz štampe memoari Vladimira Vauhnika "Među špijunima, izdajnicima i junacima", jednog od najznačajnijih jugoslovenskih obaveštajaca 20. veka. Vauhnik je bio vojni ataše od 1938. do 1941. godine u nacističkoj Nemačkoj za vreme ambasadorskog mandata Ive Andrića, čovek koji je prvi otkrio Hitlerove planove za napad na Jugoslaviju i Sovjetski Savez, ali i vođa jedne od najvećih obaveštajnih agencija u okupiranoj Jugoslaviji.
U prvom srpskom izdanju Vauhnikove knjige donosi se i opširan pogovor o njegovom životu i obaveštajnoj delatnosti sa nizom dokumenata iz arhive obaveštajnih agencija MI5 i CIA. Takođe se u knjizi donose i brojne arhivske fotografije koje su dosad bile nepoznate na našim prostorima. Među njima je i fotografija na kojoj se zajedno nalaze knez Pavle, Adolf Hitler i Ivo Andrić u Berlinu 1939, kao i zajednička fotografija Hermana Geringa i Ive Andrića. Knjigu je priredio Vladimir Petrović.
Vladimir Vauhnik, istaknuti jugoslovenski oficir i obaveštajac, dolazi u Berlin 1938. godine. Naredne tri godine provešće kao vojni ataše u jugoslovenskoj ambasadi u vreme mandata Ive Andrića. Stvarajući obaveštajnu mrežu na teritoriji Trećeg rajha, dolazi do niza tajnih nemačkih vojnih podataka, među kojima su bili i planovi napada na Sovjetski Savez i Jugoslaviju. U isto vreme, Vauhnik u Berlinu prisustvuje ključnim istorijskim događajima.
Uhapšen je od strane Nemaca nakon 6. aprila i pritvoren u berlinskoj centrali Gestapoa, posle čega biva poslat u Zagreb sa zadatkom da ustroji rad vojske NDH. Zgađen ustaškim zločinima, koristi prvu priliku i beži u Sloveniju, gde sa saradnicima osniva tajnu obaveštajnu organizaciju. U naredne tri godine Vauhnik će sa grupom obaveštajaca sa područja cele Jugoslavije zapadnim saveznicima, pre svega Britancima, dostaviti mnoštvo dragocenih podataka.
Opisujući sve ove godine iscrpno u svojim memoarima, Vauhnik sastavlja izuzetnu sliku ratnih godina, govoreći o središtu nacističkog zla koje je dobro poznavao i o jugoslovenskim prilikama obeleženim velikim stradanjima ali i ideološkim sukobima koji će odrediti posleratnu sudbinu zemlje. Ova knjiga nam daje priliku i da prvi put otkrijemo ustrojstvo britanske obaveštajne službe u okupiranoj Jugoslaviji.
Dragocenost ovih memoara ogleda se dobrim delom i u detaljnim opisima rada obaveštajne službe, posebno u trenucima okupacije, ali i u predstavljanju ratnih strategija i operacija na pitak način. Oni su i politička hronika trusnog vremena sjedinjena sa pričom o životu jednog krajnje zanimljivog čoveka. I to čoveka čiji su se životni putevi ukrstili sa neverovatnim brojem ličnosti koje su obeležile istoriju dvadesetog veka ne samo na našim prostorima. Među tim imenima su Ivo Andrić, Adolf Hitler, knez Pavle Karađorđević, Hajnrih Himler, Herman Gering, Vilhelm Kanaris, Valter Šelenberg, Milan Stojadinović, Milan Nedić, Dušan Simović, Dragoljub Draža Mihailović, Herta Has, ubica Roze Luksemburg, Zoran Mušič, jedan budući rimokatolički svetitelj, ustaška vrhuška, četnički i partizanski komandanti, agenti engleske obaveštajne službe i Gestapoa…
Vladimir Vauhnik (1896–1955), jugoslovenski oficir i obaveštajac slovenačkog porekla. Kao pitomac Pešadijske kadetske škole u Mariboru učestvuje u Prvom svetskom ratu u Galiciji. Nakon rata završava Vojnu akademiju u Beogradu i čuvenu francusku Specijalnu vojnu školu Sen-Sir. Predavao je vojnu strategiju, a 1934. je raspoređen na mesto načelnika štaba Drinske divizije. Nakon Drugog svetskog rata živeo je u Argentinu sve do smrti 1955. Pored memoarskih zapisa, objavio je i niz vojnoteorijskih studija i članaka, najčešće pod pseudonimima.
Bonus video: Nobel za mir
