Ženski torzo sa Dionisovom glavom, skulptira koja potiče iz II i XVII veka jedan je od najzanimljivijih eksponata na izložbi remek-dela rimskog vajarstva “Roma Aeterna" (Večni Rim), koja će biti otvorena od 1. jula u Zbirci strane umetnosti Muzeja grada Novog Sada

Delo visine 82 centimetra predstavlja redak ženski torzo od egipatskog crvenog porfira sa muškom glavom od belog mermera koja mu ne pripada.

Ovaj dragoceni artefakt, prema rečima Paole Kordone, vršica dužnosti direktora Italijanskog instituta za kulturu u Beogradu, rezultat je pastiša, realizovanog verovatno u XVII veku, koji se sastojao u restauraciji torza sačinjenog od haljine sa elegantnim naborima.

– Specifičan pokret haljine, kao da je nošena vetrom, i kružne fibule upućuju na torzo Nike, Viktorije, predstavljene uvek u zaletu. Između XVI i XVII veka torzu su pridodata ramena, odsečene ruke i pre svega glava od belog mermera. Glava i torzo pripisuju se rimskom vajaru iz II veka nove ere. Iako ima lik žene, glava se poistovećuje sa Dionisom zbog prisustva lozovog lista i štita (cvasti) u kosi, ikonografskim elementima tipičnim za boga vina – navodi Kordone za portal Nova.rs.

Izrada ove skulpture tipična je za rimski barok kada je bila ustaljena moda da se ponovnom upotrebom dragocenog antičkog mermera stvaraju statue sačinjene od prerađenih i iznova spojenih fragmentarnih skulptura. Delo je pripadalo kolekciji grofova Rozberi.

Izložba „Večni Rim“ prikazuje 19 vekova istorije rimskog kolekcionarstva kroz 33 umetnička dela raspoređena hronološkim redom od I veka p.n.e. do XVIII veka n.e.

Skulpture, uglavnom od mermera, alabastera i porfira, koje na reprezentativan način svedoče o razvoju umetnosti i stilskih pravaca u Rimu, podeljene su na portrete istorijskih ličnosti ili životinja i portrete paganskih božanstava, satira ili svetih božanstava.

Direktorka Italijanskog instituta za kulturu izdvaja dela religioznog karaktera poput Bogorodice sa detetom Gregorija di Lorenca, Arhanđela Gavrila i euharističkog ćivota iz radionice porodice Gađini, koja je stvarala u Tičinu, Đenovi i naposletku na Siciliji.

Publika će imati priliku da vidi i portret kraljice Kleopatre VII, portret Ulpije Felicitas koji je verovatno bio deo nadgrobnog spomenika, niz muških bista, kao i glavu palmirskog sveštenika svrstanu među najbolje skulpture Palmire.

Biće izložena i monumentalna konjanička statua orijentalnog strelca, dve skulpture životinja – psa koji leži od žutog mermera, izrađenog po uzoru na sličnu skulpturu iz V veka p.n.e. koja se čuva u Akropoljskom muzeju u Atini, i vepra koji je pripadao rimskom nadgrobnom spomeniku.

Deo izložbe su i portreti Didija Đulijana i kardinala Marcija Đinetija, statua boginje Dijane od mermera u boji, veličanstvena Vestalka od alžirskog alabastera i pozlaćene bronze i velika statua Bahusa čiju je restauraciju realizovao neki od Berninijevih saradnika u XVII veku.

Kordone pažnju publike sreće na eksponat kojim se izložba završava – statuu Apostola Svetog Bartolomeja.

Ova jedinstvena figura potiče iz ikonografske tradicije koja se javlja u drugoj polovini XVI veka sa prvim naučnim publikacijama koje istražuju anatomiju ljudskog tela.

Eksponati dolaze iz kolekcije Fondacije Dino i Ernesta Santareli, neprofitne organizacije koja je nastala sa ciljem da pomaže, podržava i podstiče istraživanje i širenje znanja iz istorije umetnosti i istorije Rima u Italiji i inostranstvu, sa posebnim naglaskom na kamenu skulpturu, mermer u boji i gliptiku.

– Kolekcija porodice Santareli nastavlja hiljadugodišnju rimsku tradiciju raširenu u Večnom gradu u doba renesanse, koja potiče od običaja rimske aristokratije iz imperijalne epohe da radi prestiža izlaže statue u svojim rezidencijama i to uglavnom kopije grčkih originala – objasnila je Paola Kordone.

Izložbu organizuju “Glocal Project Consulting”, Italijanski institut za kulturu u Beogradu i Muzej grada Novog Sada, pod pokroviteljstvom Ambasade Republike Italije u Beogradu i Grada Novog Sada, uz podršku Banca Intesa i DDOR osiguranja, a kustoskinja je Danijela Riči

Ova izložba je imala prvo predstavljanje 2012. godine u Palati Šara u Rimu, a pre postavke u Novom Sadu gostovala je u Narodnom muzeju Slovenije u Ljubljani i u Narodnom muzeju Gruzije u Tbilisiju.

Eksponati su stigli u Srbiju početkom marta 2020.

Izložba u Novom Sadu može se pogledati do 11. septembra.