0
Pre petanest godina ovaj svet napustio je znameniti ruski pisac, politički mislilac, nobelovac, Aleksandar Solženjicin.
Rođen je 11. decembra 1918. godine u Kislovodsku, u Stavropoljskom kraju, na jugu Rusije.
Porodica u kojoj je rođen nije spadala među oduševljene pristalice novog režima u Rusiji. Roditelji su bili ubeđeni hrišćani, otac je bio oficir, kozačkog porekla, majka izdanak veleposednika.
Godine 1924. sa majkom se seli u Rostov na Donu. Fakultet za fiziku i matematiku završio je 1941. godine na Rostovskom univerzitetu. Pohađao je i studije filozofije i književnosti.
Na front je upućen 1942. godine, u jeku Drugog svetskog rata, protiv nemačkih napadača. U uniformi i borbama provodi tri godine. Odlikovan je i unapređen za vojne zasluge. Ubrzo potom, uhapšen je, februara 1945. godine. Razlog je ležao u uglavnom naivnim komentarima Staljina u privatnoj prepisci sa prijateljem Nikolajem Vitkevičem.
Osuđen je na osam godina prinudnog rada. Posle boravka u Podmoskovlju, u logoru u Kazahstanu nalazi se od 1950. do 1953.
Čudesno isceljenje od kancera, koje je doživeo, tumačio je kao plod snage vere. Od tada pa do kraja života bio je vrlo odlučan hrišćanin, u čemu su ga pokolebala prethodno iskustva na frontu.
Vrhovni sud proglasio ga je nevinim februara 1956. godine. Bilo je to vreme Hruščovljevog otopljavanja. Tada se pojavljuju i prvi njegovi književni radovi – „Jedan dan Ivana Denisoviča“.
Kako su se prilike unutar sovjetske države ubrzo promenile dolaskom tvrđe linije u vreme Brežnjeva, nanovo je pod budnim oko političke policije, a objavljivanje njegovih radova je onemogućeno.
Godine 1970. dodeljena mu je Nobelova nagrada za književni rad.
Uobličio je u to vreme „Arhipelag Gulag“, zamašno delo, njegov opis, tumačenje i predstavljanje, čitavog sistema sovjetskih logora za stvarne ili umišljene protivnike. Delo „Arhipelag Gulag“ bilo je svojevrsna bomba sa sposobnošću dugoročnog podrivanja temelja „sovjetskog raja“.
Uhapšen je 1974. godine i proteran u Zapadnu Nemačku, koja je pokazala volju da ga prihvati. Godine 1976, preselio se u SAD, gde će se konačno nastaniti kod grad Kevendiša u državi Vermont. U Rusiju se vratio tek 1994.
Na Zapadu gde je dočekan kao velika nada antisovjetske propaganda, relativno brzo je, za mnoge, posebno akademski establišment, zapravo postao sumnjiv. U javnim nastupima nije pokazivao oduševljenje za vrednosni model savremenog Zapada. Smatrao ga je dekadentnim, konzumerističkim, duboko antihrišćanskim. Gotovo sve velike vrednosti takozvanog liberalnog modela društva smatrao je pogrešnim, i to nije krio.
Otuda su ga ponekad opisivali kao ekstremnog desničara, ako ne i gore. Kada je posle posete Španiji medijima naširoko tvrdio da je režim generala Franka bio takoreći pojam tolerancije u poređenju sa prilikama unutar Sovjetskog Saveza, pojedini intelektualci Zapada su ga okaraktersali kao fašistu. Bila je to razume se besmislica.
Solženjicin je zapravo uvek govorio da se divi građanskoj inicijativi i preduzimljivosti, te da to na lokalnom nivou donosi vrlo dobre rezultate u pojedinim zemljama Zapada, kao u Švajcarskoj i SAD. Takođe, naglašavao je da je stepen ličnih sloboda koje su dostigle savremene demokratije Zapada za svaku pohvalu.
Kada se vratio u Rusiju devedesetih bio je zgrožen posledicama vlasti Jeljcina i njegove društvene elite. Odbio je tada ponuđena priznanja.
Bonus video: Proglašenje Ani Erno za dobitnicu Nobelove nagrade za književnost