0
"U objektivu – Branibor Debeljković", UK Parobrod, Beograd.
Slika je ono što ostane kada sve nestane. Slika potvrđuje da nije sve izgubljeno ili zaboravljeno. Tako i fotografija produbljuje naš odnos prema prošlosti. Gledati neku fotografiju decenijama pošto je snimljena neminovno nas vodi do „memorijalnih“ mesta natopljeniha emocijama, intenzivnim, pa i konfuznim, jer se nužno mešaju s pitanjima, tumačenjem.
Postoji mnoštvo fotografija naše prestonice iz različitih razdoblja, ali, nažalost, među njima je i dosta onih čiji su nam autori nepoznati. Debeljković je toga bio svestan pa se prvi bavio istorijom srpske fotografije ostavivši nam dva kapitalna izdanja, Staru srpsku fotografiju i monografiju o Marku Stojanoviću, jednom od osnivača i vice-guvernera Narodne banke Srbije, i vrsnom fotoamateru. Njegovim fotografskim delom pak bavili su se drugi istoričari fotografije, pre svih Dragica Vukadinović, priređujući retrospektivu „Prvih 65 godina“ u Umetničkoj galeriji „Nadežda Petrović“ u Čačku (2001).
Branibor Debeljković (Priština, 1916 – Montreal, 2003) je bio prvi u mnogo čemu: osnivač Kluba fotoamatera „Beograd“ (1939), Foto-saveza Jugoslavije, Foto-saveza Srbije i Fotografske sekcije ULUPUDS-a; prvi urednik časopisa Fotografija (kasnije Foto-kino revija); inicijator učlanjivanja Jugoslavije u Evropsku federaciju za umetnost fotografije (FIAP); prvi je od fotografa na poziv učlanjen u Udruženje likovnih umetnika Srbije – ULUS (1953), čime je fotografiji priznat status likovne umetnosti.
Kao umetnik-fotograf, dobitnik je čak 80 nagrada i priznanja među kojima i četiri godišnje nagrade ULUPUS-a. Nosilac je zvanja Majstor fotografije, Istaknuti umetnik (našeg Foto-saveza), titula Ekselencija i Počasna ekselencija (Međunarodnog saveza fotografske umetnosti), nagrada za životno delo. Bio je aktivni član Nemačkog udruženja za fotografiju, kao i Evropskog udruženja za istoriju fotografije. Od 1970 god. predavao je predmet Fotografija (čiji je program sam napravio) na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu.
Na ovoj izložbi predstavljene su fotografije Beograda pedesetih i šezdesetih godina prošlog veka (iz zaostavštine njegovog sina), kada je prestonica imala pola miliona žitelja, čiji su omladinci (140 0000) na radnoj akciji gradili Novi Beograd, kada su podizane zgrade Sajma i Generalštaba. Ko se još seća gitarijade, fijakera, čistača cipela, hepeninga Olje Ivanjicki? Promenila se fizionomija Beograda. Zato mnogi od ovih elegičnih urbanih prizora ulaze u antologiju srpske koliko dokumentarne toliko i umetničke fotografije.
Kao pedagog, principijelan, prof. Debeljković je branio i odbranio autonomiju fotografskog umeća. Na apotekarskoj vagi (diplomirao je Farmaciju) merio je svaki detalj težeći najčistijem mogućem rezultatu, što pažljivom posmatraču ove izložbe ne može promaći.
Bonus video: Izložba Ervina Vurma u Muzeju savremene umetnosti