Grupa plaćenika koji ratuju za Rusiju pod imenom Vagner ponovo je dospela u centar svetske pažnje nakon što su ukrajinske snage uništile tajnu vojnu bazu u Popasni, za koju se navodi da je sedište upravo ozloglašenih Vagnerovca. Ova grupa nastala je 2015. godine i svi dokazi ukazuju na to da je moćno oružje u rukama Kremlja. Osnivač je bivši ruski oficir, finansijer "Putinov kuvar", a mete obično najveći neprijatelji zvanične Moskve.
Kako je nastao ozloglašeni Vagner?
Grupu Vagner osnovao je bivši oficir ruske vojske Dmitrij Utkin. Veteran iz Prvog i Drugog čečenskog rata, ali i potpukovnik GRU – ruske obaveštajne službe u prve operacije sa novoosnovanom plaćeničkom grupom krenuo je tokom aneksije Krima 2014. godine.
Iako ruski Ustav ne dozvoljava formiranje paravojnih formacija, veruje se da Vagner ima uporište upavo u Kremlju. Po takvoj raspodeli snaga, Vagner može biti poslat da ratuje u ime Rusije, a da ruski zvaničnici nikada ne priznaju da je komanda stigla iz kancelarije u Kremlju – jer grupu Vagner čine nezavisni plaćenici.
Vagner inače regrutuje vojne veterane koji dolaze iz ruralnih područja, bez mnogo mogućnosti da zarade dovoljno novca za život.
Ko finansira Vagner grupu?
Zvaničnih podataka o dobročiniteljima Vagnera nema, ali se pretpostavlja da novac za vođenje ratova stiže iz ruske obaveštajne agencije GRU, koja i nadgleda „rad“ ove grupe.
Izvori iz krugova Vagner grupe za BBC su rekli da se njihova baza za obuku na jugu Rusije nalazi tik pored baze ruske vojske. Iako ruske vlasti konstantno negiraju povezanost sa plaćenicima iz Vagnera, nezavisne istrage su utvrdile da je osnivač grupe Utkin povezan i sa Jevgenijem Prigožinom – oligahrkom koji je poznat pod nadimkom „Putinov kuvar“.
Mnoge kompanije Prigožina su trenutno pod američkim sankcijama zbog „zlobnog političkog i ekonomskog uticaja širom sveta“, ali je i on porekao povezanost sa Vagner grupom.
Gde je Vagner ratovao?
Vagner grupa je 2015. počela da deluje u Siriji, boreći se zajedno sa provladinim snagama u cilju očuvanja tamošnjih naftnih polja. Vagnerovi plaćenici su aktivni i u Libiji od 2016. godine, gde podržavaju trupe lojalne generalu Kalifi Haftaru.
Prema nezvaničnim podacima, oko 1.000 plaćenika učestvovalo je u napredovanju generala Haftara prema vladi u Tripoliju 2019. godine.
Nakon Sirije i Libije, puške Vagnera stigle su i u Centralnoafričku Repupliku, kako bi sačuvale rudnike dijamanata.
Američko ministarstvo finansija je tvrdi da Vagner u ovim zemljama služi kao paravan za rudarske kompanije Prigožina, kao što su „M Invest“ i Lobaie Invest“.
Dolazak pripadnika Vagnera u Mali 2021. godine uticao je na odluku francuskih vlasti da povuku svoje trupe iz te zemlje.
Zločini pod velom tajne
Ujedinjene nacije i francuska vlada optužile su Vagnerove plaćenike da su počinili silovanja i pljačke civila u Centralnoafričkoj Republici, zbog čega im je Evropska unija uvela sankcije.
Vojska Sjedinjenih Država je 2020. godine optužila Vagnerove plaćenike da su postavili nagazne mine i druge improvizovane eksplozivne naprave oko glavnog grada Libije, što je dovelo do stradanja civila.
Međutim, vođe, kao ni članovi Vagnera nikada nisu odgovarali za navodne zločine.
BONUS VIDEO Ruski disident za MN: „U poređenju sa Rusijom, vi imate potpunu slobodu.“
***
Pratite nas i na društvenim mrežama: