Neadekvatna zdravstvena zaštita, nepripremljenost za pandemiju, velika gustina naseljenosti i broj ljudi bez zdravstvenog osiguranja doprineli su da Njujork, doskora poznat kao "centar sveta", bude i epicentar najveće stope smrtnosti od koronavirusa na planeti.
Savezna američka država Njujork je u toku ove nedelje postala zemlja sa više obolelih od koronavirusa nego bilo koja druga zemlja na svetu. Bolest međutim, prema rečima stručnjaka, neproporcionalno ubija Njujorčane.
Od 22.115 smrtnih slučajeva u Sjedinjenim Američkim Državama, 42%, dogodilo se u Njujorku. Stopa smrtnosti je 4,7%, u poređenju sa 3,4% u ostatku zemlje, pokazuju podaci CNN-a zasnovani na podacima Centra za sistemsku nauku i inženjering Univerziteta Džon Hopkins.
Njujork sa svojim prigradskim naseljima: Nasau, Saflok, Vestčester i Rokland ima 93% od ukupnog broja slučajeva korone u celoj državi. Štaviše, u Njujorku je stopa smrti od virusa Covid-19 veća za oko šest odsto u odnosu na većinu zemalja.
Postavlja se pitanje zašto se čini da se u Njujorku epidemija razvija drugačije nego u drugim delovima SAD-a.
Nažalost, najverovatnije objašnjenje visoke stope smrtnosti je hronično neadekvatna zdravstvena zaštita koja se pruža manjinama i siromašnima širom Njujorka, kao i u ostatku zemlje. Afroamerikanci i Latinoamerikanci iz Njujorka predstavljaju 51% stanovništva grada, a oni čine 62% umrlih od koronavirusa. Čak dvostruko više umiru nego belci.
Ovaj nesklad je verovatno rezultat nekoliko faktora. Hronično teška stanja poput hipertenzije i dijabetesa, snažno su povezana sa smrću od korone i češća su u afro i latinoameričkim zajednicama. Međutim, šta uzrokuje visoku stopu slabo kontrolisane hipertenzije i dijabetesa? Upravo nedostatak odgovarajuće zdravstvene zaštite. To su ljudi koji ne mogu lako da dođu do lekara u pravo vreme, zbog nedostataka novca, udaljenog prebivališta od bolnica i slično. Oni uglavnom ostanu kod kuće bez dijagnoze i šire virus svojim članovima porodice i komšiluku, ne znajući da ga imaju.
Jeda od razloga je i veličina, odnoso gustina stanovništva. Njujork je daleko najnaseljeniji grad u državi, sa više od osam miliona ljudi, dvostruko više od Los Anđelesa. Ipak, Njujork takođe ima osam ili devet puta više slučajeva umrlih nego bilo koji drugi grad. Brojanje zaraženih i stopa smrtnosti se teško obavlja jer se većina brojanja obavlja po okruzima, a ne na nivou celog grada.
Koronavirus se najlakše širi kada se ljudi okupljaju u ograničenom prostoru u velikom broju, kao u crkvama ili na krstarenjima, na otvorenim događajima poput koncerata ili u malim stanovima sa više cimera ili u velikim porodicama. Gustina naseljenosti u Njujorku je oko 27.000 ljudi po kvadratnom kilometru, najviša u zemlji. Mnogi gradovi, na primer, u Aziji, imaju gustinu od gotovo 40.000 ljudi po kvadratnom kilometru.
Pročitajte još:
Najgušće naseljeni deo Njujorka je Menhetn, dok je nešto manja gustina u Kvinsu, ali u Kvinsu ima dvostruko više zaraženih. Takođe, u Njujorku se ljudi najviše testiraju na koronu, a ako testirate više ljudi i naći ćete više zarađenih, a ako nađete više, testirajte još više. Objašnjenje je isto za Njujork, kao i za Italiju, Nju Orlens i verovatno Iran. Naime, virus iskorišćava slabost zdravstvenog sistema i zaštite, što je slučj u ovim državama.
Nadamo se da će nas pandemija virusa Covid-19 primorati da se pošteno obračunamo sa mnogim nedostacima koje tek sada uviđamo i da izgradimo fer i perspektivni pristup koji omogućava lekarima i medicinskim sestrama da brinu o svim ljudima kojima je pomoć potrebna.
Iako se u Njujorku verovatno obavlja najveći broj testiranja i bržim tempom nego bilo gde drugo, to doprinosi velikom broju slučajeva, ali i pored toga nikada nećemo imati tačnu sliku o brou zaraženih.
Prenatrpane njujorške bolnice
Još jedan razlog velike stope smrtnosti i broja zaraženih je prenatrpanost gradskih bolnica, koje ne mogu da postignu ovoliki broj pacijenata. Nikad nećemo znati koliko je ljudi poginulo usled nestručne pripreme zemlje za pandemiju.
Ipak, stopa smrtnosti od oko šest odsto je prilično visoka, iako većina zemalja, posebno u zapadnoj Evropi, beleži porast smrtnosti kako se pandemija povećava.
U gradu Njujorku, takođe živi veći broj muškaraca nego žena. Kod muške populacije je značajno više dijagnostikovano, hospitalizovano i umrlo od korona virusa.
Nažalost, najverovatnije objašnjenje visoke stope smrtnosti je, kao što je već pomenuto, hronično neadekvatna zdravstvena zaštita koja se pruža manjinama i siromašnima širom Njujorka, kao i u ostatku zemlje.
