Foto:Mathieu Mamousse/AFP/Profimedia.rs

Pred svake republičke izbore u Vojvodini se naprasno registruju nove manjinske stranke koje često po svom programu nemaju nikakvih dodirnih tačaka sa nacionalnim zajednicama koje navodno predstavljaju. Tako će u ovom predizbornom ciklusu vojvođanske Slovake od sad zatupati i izvesna stranka Vojnih veterana za Srbiju, a za prava i interese Vlaha, većinski nastanjenih u Istočnoj Srbiji, od sada će se boriti i "visibabe" iz Novog Sada.

Da bi se registrovala manjinska stranka u Srbiji, prema Zakonu o političkim strankama, dovoljno je 1.000 overenih potpisa. Imajući u vidu i da stranke nacionalnih manjina ne moraju da pređu cenzus da bi ušle u političku strukturu vlasti, manjinske partije postale su popularna prečica za „uvaljivanje“ u parlament Srbije.

Prema zvaničnim podacima iz Registra političkih stranaka, od ukupno 66 manjinskih partija registrovanih u celoj Srbiji, tačno polovina se nalazi u Vojvodini i uvećava se pred svake izbore. O političkim interesima oko 53.000 Slovaka, koji mahom žive na teritoriji Vojvodine, već brine šest različitih partija. Pored Slovačke demokratske stranke, Stranke vojvođanskih Slovaka, Slovaci napred! i drugih, od 16. novembra 2019. interese ove nacionalne manjine navodno će od sada zastupati i stranka Vojni veterani za Srbiju – Vojnovi veterani pre Srbsko. Koliko ratni veterani imaju veze za slovačkom zajednicom u Vojvodini najbolje je objasnila upravo ova novoformirana stranka u svom zvaničnom predstavljaju budućim glasačima:

Svi vi koji se osećate oštećenima i povređenima, diskriminisanima i na margine društvenog života potisnutima, koji zbog nepostojećeg Zakona o borcima i invalidima ne možete ostvariti svoja statusna prava, imate priliku da se kroz političku utakmicu u okviru ove stranke pokušate izboriti za donošenje pravednog Zakona, a zatim na osnovu njega i za ostvarenje svojih prava„, navodi se u saopštenju. Izuzev podataka na Registru političkih partija, gde se navodi da je stranka osnovana u Novom Sadu, sa sedištem u Ulici Doža Đerđa i da je zastupa Samuel Čeman, ova partija nema zvanični sajt, te su potencijalni glasači ostali uskraćeni da se detaljnije upoznaju sa njihovim statutom i programom kojim će zastupati interese Slovaka.

Za razliku od veterana, transparentnost je ono što krasi političku stranku vlaške nacionalne manjine ISTINA – ADAVIERA. Mada oko 35.000 pripadnika ove nacinalne manjine naseljava teritoriju Istočne Srbije, a u Vojvodini ih možda ima pedesetak, politički lideri ove stranke, sa sedištem u Novom Sadu, obećavaju predanu borbu za ovu zajednicu. Doduše, najviše kroz ekologiju, jer je predsednica pomenute stranke Ivana Vujasin do novembra 2019. bila član Zelene stranke i njihova odbornica u Skupštini grada. Praktično, Vujasin je po napuštanju Zelenih preuzela stranku koje je već bila registrovana još 2010. u Boru, „preselila“ je u Novi Sad i postala njena predsednica. Izuzev statuta, jedinog stranačkog dokumenta gde se pominju Vlasi, program ove partije, odnosno „političko konceptualnog projekta“ kako sebe nazivaju, je posvećen „zelenoj ideologiji“.

Foto: Istina.org.rs/Dejan Budić/Promo

Dok drugi zamišljaju, mi želimo da živimo život u ritmu muzike za ples. Vođeni upravo tim ritmom, na bogatom tlu ideja, mi se poput visibabe, kroz jasnu i jaku stabljiku stavova pojavljujemo u vreme zatišja …“, navodi se na zvaničnom sajtu stranke ISTINA – ADAVIERA. Navodeći „ekofeminizam kao društveni model delovanja, a protiv androcentrizma“, ova partija potencijalnim glasačima vlaške nacionalnosti u svom programu obećava život „inspirisan odnosima prema životu različitih domorodačkih grupa koje žive u harmoniji sa prirodom“. Takođe, za svoje osnovne stranačke ciljeve, ISTINA je istakla borbu za potpunu legalizaciju seksualnog rada, legalizaciju kanabisa i poštovanje ženskih prava. A, po statutu, i borbu za očuvanje vlaškog jezika i tradicije.

Foto:EPA/PETRIT PRENAJ

U sličnu vrstu zabune dovedeni su i pripadnici bunjevačke nacionalne manjine, koji naseljavaju Bačku i deo Banata. Iako ova etnička grupa broji svega 16.000 pripadnika, zvanično su u Subotici registrovane čak tri manjinske stranke Bunjevaca. Lider najaktivnije bunjevačke stranke Savez bačkih Bunjevaca Mirko Bajić ističe da je problem u zakonu koji dozvoljava da bilo ko osnuje stranku, čime se pripadnicima nacionalnih manjina otežava da prepoznaju politiku koja zaista zastupa njihove interse.

Foto: Printscreen/TV Subotica

U pitanju je manipulacija u velikoj meri, jer Republički zakon o političkim partijama nije uredio uslove kojim se utvrđjuje koliko osnivač zaista ima dodira sa manjinom koju zastupa. Jedan od načina da se to uredi je da svaka stranka mora u svom imenu da nosi ime nacionalne zajednice koju predstavlja“, izjavio je Bajić za Nova.rs.

Mada je za sebe istakao da se vatreno zalaže da se ovakvim zloupotrebama nacionalnih manjina stane na kraj, Bajić nije želeo da odgovori na pitanje koliko bi izmena zakona štetila njemu lično, s obzirom na to da je jedna od tri bunjevačke stranke registrovana upravo na njegovu ćerku.