3
Gotovo 200 fotografija čoveka koji se smatra ocem fotografije, Vilijama Henrija Foksa Talbota biće ponuđeno na aukciji u Sotbiju narednog meseca. Osim što će se pred kupcima naći dokumenti čoveka bez koga, uz Luja Dagera, ne bi postojala fotografija, oni su i svojevrsno svedočanstvo života u Velikoj Britaniji polovinom 19. veka.
Osim scena iz svakodnevnog života Talbot je za večnost zabeležio veličanstvene pejzaže prirode, i danas znane simbole Velike Britanije, poput Vestminsterske opatije ili oksfordskog Orijel koledža. Na njegovim pionirskim fotografijama on je „uhvatio“ bitne momente članova svoje porodice, od toga kako njegova sestra Henrijeta svira harfu, ili majka, lejdi Elizabet Filding kreće u šetnju „naoružana“ damskim kišobranom.
Tu su i njegovi autoportreti, ali i prizori sa londonskih dokova, izlozi najpoznatijih staklarnica i zanatskih radnji u gradu, zalasci sunca u Škotskoj… Kao i Nelsonov stub koji se rekonstruiše ili bista Patroklusa.
Dragocen, „opipljiv“ prikaz života u Velikoj Britaniji daleke 1840. godine, sabran u fotoalbumu, kako očekuju u Sotbiju, mogao bi da distigne cifru od pola milijarde dolara. U ovoj aukcijskoj kući nazivaju album najznačajnijom kolekcijom „fotografija iz 19. veka koja se ikad našla na tržištu“, prenosi sajt „Artnet njuz“.
Zašto je Talbot (1800-1877) toliko bitan?
Iako je francuski umetnik i hemičar Luj Dager prvi otkrio praktičnu složenu metodu izrade fotografija i nazvao je „dagerotipija“, predstavivši je u francuskoj Akademiji nauka 1839. godine, koju je tamošnja vlada odmah patentirala i omogućila slobodnu upotrebu širom sveta, Talbot mu je bio „za stopama“.
Naime, drugi fotografski proces, kalotipiju, što na grčkom znači „lep otisak“ iste 1839. izumeo je Vilijam Henri Foks Talbot.
Zbog izuma „dagerotipije“ i „kalotipije“ 1839. uzima se za godinu kada je pronađena fotografija.
Inače, Talbot se još četiri godine ranije dao u istraživanje, i uspeo da dobije prve fotografske minijature na papiru. Razvio je nove principe pozitiva i negativa i definisao latentnu (nevidljivu) sliku. Eksponirani snimak je latentan sve do onog trenutka dok se ne razvije u laboratoriji. Talbot je otkrio i slani print (fotogenični crtež), što bi danas predstavljalo foto-papir, i sve je to dovelo do nastanka kalotipija.
Zahvaljujući njoj, po prvi put je omogućeno umnožavanje snimaka prema procesu negativ-pozitiv. Zahvaljujući Talbotovom angažovanju i otvaranju radionica za izradu printova, 1844. godine izašla je i prva foto-knjiga ikad, njegova ,“Olovka prirode“, koja je sadržala ručno izrađene fotografske printove.
Pod pritiskom porodice, ali i zbog rivaliteta sa francuskim kolegom, izraz „kalotipija“ pretvorio je u „talbotipija“.
Zbog svih svojih dostignuća, otuda i ne čude ove reči Emili Birman iz Sotbija za CNN:
„Tokom godina sve ove fotografije bilo je sve teže i teže pronaći, jer su uglavnom sve ili u privatnim ili muzejskim kolekcijama. A da imate čitavu kolekciju je nešto o čemu svako može samo da sanja“.
Kolekcija koju Sotbi nudi na aukciji zapravo je dar koji su ovoj kući poklonili njegovi potomci. Naime, on je tih 200 fotografija dao svojoj sestri, Henrijeti Horaciji Mariji Gaisford i ona se od tad čuva u porodici. Neke od fotografija jedini su primerci preostali na svetu.
Ova aukcija deo je posebnog ciklusa, koji Sotbi organizuje povodom proslave jubileja- 50 godina od osnivanja fotografskog odeljenja ove kuće. Pod nazivom „50 remek dela za proslavu 50 godina“ svečana aukcija će trajati od 12. do 22. aprila.
Osim Talbotovih pionirskih fotografija, na aukciji će se naći i printovi Lija Milera, i to „Nude“, za koji se očekuje da bi mogao da dostigne cifru od 300.000 dolara, odnosno „Family U.S. 90“ Roberta Frenka, procenjen na čak 600.000 dolara.
Dosadašnji rekord koji drži jedan Talbotov foto album postavljen je 2018. godine kada je set njegovih fotografija prirode prodat u njujorškom ogranku Sotbija za 275.000 dolara.
