Ovih dana često se pominje kriva zaraženosti koronavirusom. Ova kriva predstavlja broj osoba zaraženih virusom u zavisnosti od broja dana trajanja epidemije.
Piše: dr Dragan Babić, doktor tehničkih nauka i viši naučni saradnik Instituta Vinča u penziji
Kriva se može prikazati na više načina zavisno od potrebe, a za početni i srednji tok epidemije pogodno je ukupan broj zaraženih posmatrati na tzv. logaritamskoj skali, gde je vrednost svakog podeoka na skali broja zaraženih duplo veća od prethodne.
Time kriva gubi svoj strmi oblik i bolja je za praćenje toka zaraze. Takođe, broj zaraženih po zemljama dat je kao broj zaraženih osoba na milion stanovnika, pa je upoređivanje tokova krivih po zemljama olakšano (broj stanovnika po zemljama znatno varira, npr. SAD 331 milion, a Slovenija 2 miliona).
Na horizontalnoj osi nalazi se vremenska skala trajanja epidemije počev od prvog dana, koji je za svaku zemlju posebno određen kao dan kada je broj zaraženih bio oko 0,5 na milion, odnosno 1 na 2 miliona stanovnika.
Za Srbiju je ovaj dan 9.mart, dan kada je registrovan drugi zaraženi. Na ovaj način, vremenske faze toka epidemije se za sve posmatrane zemlje poklapaju. Krive su konstruisane na osnovu podataka o broju registrovanih zaraženih slučajeva po zemljama na sajtu worldometers.info.
Smisao upoređivanja i analize ovih podataka jeste da javnost stekne konkretnu sliku o toku epidemije, kao i da mogu da se naslute izgledi o njenom povlačenju.
Na grafiku je prikazan tok epidemije za Srbiju i još 7 zemalja zaključno sa 10. aprilom. Na prvi pogled može se konstatovati da postoje vidljive razlike između 8 prikazanih krivih. Pored samog oblika krive koji vizuelno prikazuje tok epidemije po danima, najvažniji parametri koje se mogu uočiti na dijagramu jesu nivo zaraženosti, kao i trenutni nagib na kraju krive koji pokazuje aktuelnu brzinu prenošenja, odnosno obolevanja.
Vidi se da od prikazanih zemalja najveći nivo zaraženosti imaju Španija, SAD i Austrija, preko 1000 na milion stanovnika. Srbija, Slovenija i Hrvatska su na oko 500 na milion stanovnika, a Bugarska i Mađarska na oko 100.
Interesantno je da ova uporedna analiza pokazuje da Austrija sa 9 miliona stanovnika i SAD sa 331 milionom, zasad imaju gotovo isti tok epidemije. Ipak, rast krive u Austriji polako se usporava, dok u Americi to još uvek nije slučaj. Nije ni u Španiji koja ima najveći nivo zaraženosti od svih zemalja na svetu (3382 na milion stanovnika, a u Španiji ih ima gotovo 47 miliona).
Osim Austrije, usporavanje napredovanja epidemije preko značajnijeg smanjenja nagiba krive, zapaža se i kod Slovenije i kod Bugarske. Takvog značajnijeg smanjenja još uvek nema kod Srbije, Hrvatske i Mađarske, mada bi se mogao uskoro očekivati. Potpunim izostankom novih slučajeva epodemija će prestati, a tada će ova kriva preći u horizontalnu liniju.
